Türkçesi Dolaylı Anlatım olan Indirect Speech konusunu ele alacağız.
Birinin söylemiş olduğu bir cümleyi başkasına aktarmak istediğimizde Indirect Speech’i yani ‘dolaylı anlatımı’ kullanırız.
Nelson: I love you. → Seni seviyorum.
Direct Speech / Doğrudan Anlatım: Nelson said, “I love you.” → Nelson “seni seviyorum.” dedi.
Indirect Speech / Dolaylı Anlatım: Nelson said that he loved me. → Nelson beni sevdiğini söyledi.
Doğrudan anlatım anlamına gelen Direct Speech’te birinin söylediği şeyi, hiçbir değişiklik yapmadan aktarırız. Indirect Speech’te ise öznede de nesne de değişiklik olduğunu görürüz. İngilizcede de dolaylı anlatımda cümle kurarken öznede ve nesne de değişiklik görürüz ve cümlenin zamanında da aktarımdan dolayı değişiklik yapmak gerekir.
Reported Speech’te genel kural, zamanın bir derece geriye alınmasıdır. Bunun dışında zamirler ve zaman ifadeleri de anlam bütünlüğünü korumak adına değiştirilir.
Direct Speech: “I will leave the city tomorrow”, he said. → “Yarın şehri terk edeceğim” dedi.
Indirect Speech: He said that he would leave the city the next day. → Sonraki gün şehri terk edeceğini söyledi.
Changes In Tenses / Zamanlardaki Değişiklikler
| Direct Speech | Example | Indirect Speech | Example |
|---|---|---|---|
| Simple Present | buy a car | Simple Past | bought a car |
| Simple Past | bought a car | Past Perfect | had bought a car |
| Present Perfect | have bought a car | Past Perfect | had bought a car |
| Present Cont. | am buying a car | Past Cont. | was buying a car |
| Past Cont. | was buying a car | Past Perf. Cont. | had been buying a car |
| Past Perfect | had bought a car | Past Perfect | had bought a car |
| Past Perf. Cont. | had been buying a car | Past Perf. Cont. | had been buying a car |
| Gelecek Zamanlarda | |
|---|---|
| will buy a car | would buy a car |
| will be buying a car | would be buying a car |
| am going to buy a car | was going to a car |
Yukarıdaki tabloda doğrudan anlatımda kullanılan zamanların yerine dolaylı anlatımda hangilerinin tercih edildiğini görebilirsiniz.
Tense’de değişiklik yaptığımız gibi zaman ve mekan bildiren kelimelerde de değişiklik yapmamız gerekiyor. O halde, şimdi de zaman ve mekanlardaki değişimlere bakalım:
Changes in Time and Place / Zamanda ve Mekanda Değişiklikler
now → then / at that moment
today → that day
tonight → that night
yesterday → the previous day / the day before
last week → the previous week
tomorrow → the next day / the following day
next week → the week after / the following week
this → that
these → those
here → there
Modal Verbs / Kipler
can → could
may → might
have to → had to
must → had to
will → would
Examples:
- “I can run really fast”, he said. → “Gerçekten hızlı koşabilirim” dedi o.
He said that he could run really fast. → Gerçekten hızlı koşabildiğini söyledi.
İlk cümledeki ben I, o öznesine he’ ye dönüştü. Ardından -ebilmek, -abilmek anlamı veren can modal fiili de could a dönüştü.
- “I may come back on Monday”, she said. → O dedi ki: “Pazartesi geri dönebilirim.”
She said (that) she might come back on Monday. → Pazartesi geri dönebileceğini söyledi.
Doğrudan anlatımda verilen I öznesi, she ‘ye dönüştü. Modal fiilimiz olan may de might a dönüştü.
*say ve think gibi fiillerin ardından that i düşürebilirsiniz. Dilerseniz cümleden atmadan da kullanabilirsiniz. Ancak, shout, respond, reply gibi fiillerin ardından that i kullanmamız gerekir.
Say or Tell / Say mi Tell mi?
‘Say’ ve ‘tell’ fiilleri arasındaki bir fark: ‘tell’ fiilinden sonra direkt zamirin kullanılması gerektiğidir. ‘say’ fiilinden sonra zamir kullanılacaksa, önce ‘to’ eklenmelidir.
- “I will wait for you outside”, she said. → “Sizi dışarıda bekleyeceğim” dedi o.
She said that she would wait for us outside. → Bizi dışarıda bekleyeceğini söyledi.
- She said to me that she would wait for us outside.
She told me that she would wait for us outside.
“Bana dedi ki” şeklinde bir anlam vermek istediğimizde, say fiilini seçince ardından to me kullandık. Ancak tell fiiliyle to kullanmadan told me dedik.
‘say’ ve ‘tell’ in yanısıra ask, offer, recommend, answer gibi fiiller de kullanılabilir:
- The teacher warned him not to talk in his class again. → Öğretmen onu dersinde bir daha konuşmaması için uyardı.
Daha fazla örnekle konuyu pekiştirelim:
- I said, ‘I’m not very happy at work.’ → Ben: ‘İşte pek mutlu değilim’ dedim.
I told her I was not very happy at work. → Ona işte pek mutlu olmadığımı söyledim.
- They said: ‘We’re going home.’ → Onlar bize: ‘Eve gidiyoruz’ dedi.
They told us they were going home. → Onlar bize eve gittiklerini söylediler.
- He said, ‘Jane will be late.’ → O dedi ki: ‘Jane geç kalacak’.
He said that Jane would be late. → O, Jane’in geç kalacağını söyledi.
- ‘I’ve been working’, she said. → ‘Ben çalışmaktayım’ dedi o.
She said she had been working. → O, çalışmakta olduğunu söyledi.
- ‘What happened to make her so angry?’ he asked. → ‘Onu bu kadar kızdıran ne oldu?’ diye sordu o.
He asked what had happened to make her so angry. → O, onu o kadar sinirlendirenin ne olduğunu sordu.
- Margaret: “Our teacher will go to London tomorrow.” → Margaret: ‘Öğretmenimiz yarın Londra’ya gidecek.’ dedi.
Margaret said that their teacher would go to London the next day. → Margaret öğretmenlerinin yarın Londra’ya gideceğini söyledi.
- Dennis: “I was writing an email yesterday.” → Dennis: “Dün bir email yazıyordum” dedi.
Dennis said that she had been writing an email the day before. → Dennis önceki gün bir email yazdığını söyledi.
- Maxwell: “My father flew to New York last year.” → Maxwell: “Babam geçen yıl New York’a uçtu” dedi.
Maxwell said that his father had flown to New York the previous year. → Maxwell önceki yıl babasının New York’a uçtuğunu söyledi.
- Bradley: “Tim went to the cinema an hour ago.” → Bradley: “Tim bir saat önce sinemaya gitti” dedi.
Bradley said that Tim had gone to the cinema an hour before. → Bradley, Tim’in bir saat önce sinemaya gittiğini söyledi.
- Milton: “My brother will celebrate his birthday next weekend.” → Milton: “Erkek kardeşim gelecek hafta doğum gününü kutlayacak” dedi.
Milton said that his brother would celebrate his birthday the following weekend. → Milton kardeşinin doğum gününü önümüzdeki hafta kutlayacağını söyledi.
‘Reported Speech’ yazımız bu şekildeydi. Dolaylı Anlatım konusu ile ilgili anlayamadığınız herhangi bir nokta varsa, yorumlara yazmanız yeterli olacaktır. Yorumlara bıraktığınız soruları yanıtlayarak konuyu daha iyi kavramanıza katkıda bulunmaktan mutluluk duyarız. Herkese iyi çalışmalar diliyoruz.
