Bu yazımızda sizlere YDS dil bilgisi konularından biri olan Passive Voice konusunun anlatımını yapacağız. Türkçe karşılığı Edilgen Çatı olan bu konumuz oldukça önemli bir konudur.
Hazırsanız Türkçesi edilgen çatı olan Passive Voice konumuza yakından bakalım!
Bazen öyle cümlelerle karşılarız ki cümlenin nesnesi, öznesinden daha önemlidir (1), özne bilinmez (2) ya da işi kimin yaptığı önemsizdir(3). Böyle durumları ifade ederken edilgen “passive” cümle kullanırız. Nesne, özne konumunu alır ve vurgulanmış olur.
- Grocer (on the phone): “Your package will be delivered by the delivery man in half an hour, Madam.” (Nesne, özneden daha önemli)
- One of the biggest banks of Tokyo was robbed last night. (İşi kimin yaptığı bilinmiyor.)
- Tea is consumed in huge amounts in Turkiye. (İşi yapan önemli değil.)
Edilgen Cümle Oluşturma
a) Hangi “active” cümleler “passive” hale dönüştürülebilir?
Bütün fiilleri edilgen yapıda kullanamayız, ancak nesne alabilen fiillerle edilgen cümle kurabiliriz. Örneğin: take, find, give, sell, say, …
Bu tip fiiller “transitive” geçişli fiil diye adlandırılır.
Sleep, walk, happen, smile, go, … gibi gramerde geçişsiz fiil (intransitive) diye bilinenler ise nesne almadıklarından dolayı edilgen yapıda kullanılmazlar.
Bir kısım fiiller ise, birden fazla nesne alabilir. Bu durumda cümleyi iki değişik şekilde edilgen yapabiliriz. Örneğin:
- Ted has given Martha a bunch of flowers. (Martha: 1. nesne, a bunch of flowers: 2. nesne)
- Martha has been given a bunch of flowers by Ted.
- A bunch of flowers has been given to Martha by Ted.
Özne konumuna gelen nesne, vurgulanmış olur ve anlatılmak istenen şey biraz farklılaşır.
b) Nasıl Edilgen Cümle Oluştururuz?
Şimdi edilgen yapıyı bütün zaman kalıplarında kullanılışı ile görüp dikkatlice inceleyelim.
Tense | Active Form | Passive | Form | |||
subject | be | verb 3 | doer | → → | ||
S. Present | The gardener cut the grass every week. | The grass | is | cut | by the gardener | every week. |
Pr. Progressive | The police is investigating the burglary. | The burglary | is being | investigated | by the police. | |
Pr. Perfect | The police has not found the burglars, yet. | The burglars | have not been | found | by the police | yet. |
S. Past | Microsoft introduced a new software. | A new software | was | introduced | by Microsoft | last week. |
Pa. Progressive | Ali Şen was directing Fenerbahçe F.C before Aziz Yıldırım. | Fenerbahçe F. C. | was being | directed | by Ali Şen | before Aziz Yıldırım. |
Pa. Perfect | Julia Roberts had used Axe Marine before she discovered the smell of Joop. | Axe Marine | had been | used | by Julia Roberts | before she… |
Future (will) | The University of Oxford will invite me to interview for the college next summer. | I | will be | invited | by the university of Oxford | next summer. |
Fut. (be going to) | The committee is going to hold the meeting on July 25. | The meeting | is going to be | held | by the committee | on July 25. |
Gördüğünüz gibi, edilgen yapıyı kullanırken önce cümlenin nesnesini özne konumuna getiriyoruz. “Be” fiilini zaman kalıbına uygun forma sokup, “past participle” (V3) halinden önce kullanıyoruz.
c) Dikkat Etmemiz Gereken Noktalar
1- Özneyi değiştirdiğimiz için yardımcı fiili de yeni özneye göre tekil ya da çoğul yapmamız gerekir. (özne-yüklem uygunluğu)
- Millions of tourists visit Topkapı Palace every year.
Topkapı Palace is visited by millions of tourists every year.
- A Turkish architect has designed these buildings.
These buildings have been designed by a Turkish architect.
2- “Be” fiilini “tense” e uygun kullandığımızdan emin olmalıyız.
- Too much money is spent on cigarettes.
- Most of the products are exported to European countries.
- That film has been directed by Spielberg.
- The winner of the competition will be awarded 10 million dollars.
- Two taxi drivers were killed last night.
3- Düzenli ve düzensiz fiillerin “participle” formlarının doğru olup olmadığına dikkat etmeliyiz.
- William Shakespeare wrote “Romeo and Juliet.”
“Romeo and Juliet” was written by William Shakespeare.
- Somebody broke into our house while we were away.
Our house was broken into while we were away.
4- “Continuous tense” lerde “-ing” eki “be” fiiline eklendiğine dikkat etmeliyiz.
- The mechanic is fixing my motorbike.
My motorbike is being fixed by mechanic.
- They were setting the table when we arrived.
The table was being set when we arrived.
5- Bazı cümleleri edilgen yaptığımızda öznesini belirtmemize gerek yoktur.
- Somebody knocked at my door.
- My door was knocked at.
d) Edilgen Cümlede İşi Yapan Kişi
Özne konumundaki nesnenin cümlede belirtilen işi yapmadığını, sadece yapılan işten etkilendiğini biliyoruz. Asıl işi yapan kişiyi de “by” kalıbını kullanarak belirtiriz.
- We were vişsited by a young, dynamic executive from a small computer company.
- Breakfasts are always prepared by my daughter at weekends.
“by” genellikle yüklemden hemen sonra gelir.
Dikkat!
Fiillerin “participle” halleri bazen sıfat görevinde kullanılır. Yapı olarak edilgen cümleye çok benzer fakat edilgen cümle değildirler. Mesela,
- Your attitude to your children is outdated and unrealistic in pedagogy.
- It is mixed feelings that you have to get rid off.
- It is forbidden to talk to the driver.
Modals in Passive Voice
Etken ve içinde modal fiillerden biri bulunan bir cümleyi edilgen hale getirmek için öncelikle etken cümlenin nesnesini edilgen cümlenin öznesi durumuna getiririz. Daha sonra, mevcut olan “modal” ve “be” fiilini cümleye ekleriz. Son yapacağımız iş ise etken cümlenin fiilini “past participle (V3)”halde cümleye / yapıya eklemektir. Bunu bir örnekle ifade etmek gerekirse:
- I (S) must (modal) do(V) my homework (O). → My homework must be done.
Modal passive yapıyı formülüze edecek olursak:
must + be + past participle (V3)
Şimdi çeşitli modalların passive hale nasıl dönüştüklerini görelim.
must
- Every citizen must pay his taxes.
- Taxes must be paid by every citizen.
be to
- We are to teach English as a second language.
- English is to be taught as a second language.
may
- You may see a tornado here in winter.
- A tornado may be seen here in winter.
might
- We might delegate Mr. Harris to work out the Cyprus dilemma.
- Mr. Harris might be delegated to work out the Cyprus dilemma.
should
- Turkey should obtain important developments in the field of democracy so as to be a part of Europe Union.
- Important developments in the field of democracy should be obtained by Turkey so as to be a part of Europe Union.
ought to
- What I believe is that students ought to have an analytic mind to improve themselves.
- What I believe is that an analytic mind ought to be had by students to improve themselves.
have to
- Jennifer has to sell her shares to pay her debts.
- Jennifer’s shares have to be sold to pay her debts.
be supposed to
- Scientists suppose the rate of food per head to decline in the following 20 years.
- The rate of food per head is supposed to decline in the following 20 years.
had better
- New Government had better increase the rate of the money paid on education.
- The rate of the money paid on education had better be increased by the government.
can
- Only Alice can stop the fight.
- The fight can be stopped only by Alice.
could
- My dog, Rex, could catch the mouse…
- The mouse could be caught by Rex …
be going to
- Professor John Brown is going to investigate the reasons of cancer.
- The reasons of cancer are going to be investigated by Professor John Brown.
would
- They would invest all of the money in construction.
- All of their money would be invested in construction.
Kiplerin Geçmiş Zamanda Edilgen Olarak Kullanılışı
Rule → modal + have been + past participle (V3)
Bunu birkaç örnekle görelim:
1. Durum
- We have a dryland. Because we cut all the trees. No rain drops here.
So, we say;
- The trees mustn’t have been cut.
2. Durum
- For years, people have consumed / used all the blesses of God unconsciously, so, there is hunger all over the world now.
So, we say;
- All the blesses of God should have been consumed consciously.
The Place of Adverbials in Passive Voice
Zarfların edilgen yapıda kullanılışını incelediğimizde karşımıza 3 tip kullanım çıkmaktadır. İlk 2 grubu zaman zarfları kendi aralarında 2’ye bölünerek oluşturmaktadır. Bunlar today, yesterday, last year gibi kesin zamanları bildiren zaman zarfları ve always, just, yet gibi süreç bildiren zaman zarflarıdır. Son grup ise well, carelessly, fast, slowly gibi durum zarflarından oluşmaktadır.
Şimdi, bu zarfların cümle içinde kullanılışlarını örneklerle inceleyelim.
1- Yesterday, tomorrow, next year, last year / week / month gibi kesin zaman ifade eden zaman zarfları genellikle cümlenin sonunda kullanılır.
- The books, I Love Animals and The Way to Moon, were written by Yazgan last year.
- A new hospital in Antalya is going to be opened by the Prime Minister tomorrow afternoon.
Cümleleri dikkatle incelediğinizde zaman zarflarının “by phrase” den sonra geldiğini görürsünüz. bunun sebebi zamanın öneminin pek olmayışıdır. Eğer zamanı vurgulamak istiyorsak bunu, zaman zarfını cümlenin başına getirerek yapabiliriz.
- In 1973 the first economic plan of following 5 years was decide.
- Last night the first anti-feminist manifesto was declared.
2- Always, usually, just, already gibi kein zaman bildirmeyen (süreç)zaman zarfları, eğer başka bir yardımcı fiil yoksa, “be” fiilinden sonra gelir.
- Routine policies are usually used by governments as a means of escape from responsibility.
- Women in Turkey are often beaten by their husbands.
Eğer cümlede iki tane yardımcı fiil varsa, zaman zarfı fiile yakın olan yardımcı fiilden önce gelir.
- The book “Living Species”, has already been read by many people.
- The declaration of unity has just been signed by two political parties.
3- Quickly, quietly, slowly, happily, badly gibi durum zarfları fiillerden önce gelir. Başka bir deyişle, “be” yardımcı fiiliyle fiilin arasına girer.
- The box full of money was secretly transported.
- New guns shouldn’t be badly used.
- Students were carefully selected.
Impersonal Pronouns (Belgisiz Zamirler)
No one, anyone, anybody, nobody, anything, nothing, something ve somebody gibi kelimelerin belgisiz zamir olduklarını zaten biliyorsunuz. Bu kelimelerin bulunduğu active (etken)bir yapıyı passive (edilgen) bir yapıya çevirirken eğer cümlenin anlamı olumsuzsa, cümlenin olumsuz anlamını bozmamaya dikkat etmeliyiz. Bu olumsuzluğu passive cümleye “not” olumsuzluk ekini ekleyerek sağlarız. Cümlenin anlamı ya da yapısı olumluysa böyle bir şeye zaten gerek yoktur.
- Nobody can beat my father. / My father cannot be beaten (by anyone).
- Nobody expected such a friendly atmosphere. / Such a good atmosphere was not expected (by anybody).
- The guards did not allow anybody to enter the building. / Nobody was allowed to enter the building.
- Somebody stole my necklace. / My necklace was stolen (by somebody).
- Somebody had killed Mr. Dorris when we arrived at the room. / Mr. Dorris had been killed (by somebody) when we got to the room.
YDS konu anlatımları kapsamında hazırladığımız Passive Voice yazımızda, Edilgen Çatı konusunu ele aldık. Passive Voice konusunu örneklerle destekleyerek açıklamaya çalıştık. Umarız ki yazdıklarımızın size yardımı dokunur. Sayfamızın YDS kategorisinden YDS ile ilgili diğer yazılarımıza ulaşabilirsiniz. En kısa zamanda hedeflediğiniz YDS skorunu elde etmeniz dileğiyle…