İngilizce, 1.5 milyar kişiyle dünyada en çok öğrenilen dil. En çok öğrenilen dil olması onu kolay yapmıyor elbette. Bu yazımızda sizlere İngilizce öğrenenlerin kafasını karıştıran 4 şeyden bahsedeceğiz, böylece İngilizce öğrenme yolunda yalnız olmadığınızı daha iyi anlayacak, İngilizce öğrenirken hepimizin aynı yollardan geçtiğini anlayacaksınız.
Dil öğrenirken, o dili oluşturan kuralları anlamamız gerekir. Dilin mantıksal kurallardan oluşmuş düzenini bilmek ve anlayabilmek, o dili daha hızlı kavramamızı sağlayacaktır. Ancak dil öğrenirken kural dışı pek çok durum karşımıza çıkar. İngilizcede de kurallara uymayan, istisnai durum çok fazla. Bunun en temel nedeni de İngilizcenin tüm dünyadaki dillerden bir araya getirilerek oluşmuş olması. Bu durum da, İngilizceyi hem öğrenenler için hem de dili edinenler için zor hale getiriyor. Öğrencilere aktarmanın daha kolay olması için dili kurallarla bir temele oturtmaya çalışıyoruz ama kuralları sayıp bitirir bitirmez, pek çok kural dışı örnek veriyoruz. Bu da ister istemez öğrenenlerde bir hayal kırıklığı, moral bozukluğu yaratıyor. Lakin, bu sadece İngilizceye özgü bir durum değil. Tüm dillerde istisnai durumlar var, bu sebeple moral bozmadan sizlere İngilizce öğrenenlerin kafasını karıştıran 4 durumu aktarırken bu durumlarla nasıl başa çıkacağınıza dair ipuçları da paylaşacağız.
1. Sessiz harflerin her zaman sessiz olmayışı
İngilizcede konuşma dilinde p, b, g sesleri okunmuyor. Fakat bu sesler, yazı dilinde halen yazılmakta. Bu da pek çok kelimede kafa karışıklığı yaratıyor. Borç anlamına gelen debt kelimesinde b, fiş anlamına gelen receipt kelimesindeki p, tasarım anlamına gelen design kelimesindeki g sesi okunmuyor ama bu kelimeleri yazarken bu sesleri atlamıyoruz.
Bu kelimelerin bağlantısını bilmek, mantığını kavramak onları rahatça içselleştirmenizi sağlayacaktır. Örneğin debt kelimesindeki b sesi Latinceden dolayı okunmuyor. Eski İngilizcede bu ses okunurken zamanla Latince köklere öykünülenerek b sesi, sessiz hale gelmiştir.
Bu sessiz seslerin yarattığı en büyük kafa karışıklığı da, bazı durumlarda okunuyor olmaları. Örneğin kırıntı anlamına gelen crumb kelimesindeki b sesi okunmazken crumble kelimesinde kendisini hissettirir ve okunur.
2. Çoğul isimlerin her zaman sonlarına -s almayışı
İngilizcede isimleri çoğul yaparken pek çok istisnai durumla karşılaşırız. Çoğul yapma kuralını genelleyecek olursak, isimlerin sonuna -s takısı getirir ve ismin çoğul halini elde ederiz. Örneğin: ağaç anlamına gelen tree kelimesini ağaçlar haline getirmek için trees, flower(s), balloon(s), orange(s) gibi. Ancak bazı isimlerin kendi çoğul halleri bulunur. Yunanca ya da Latince köklerinden dolayı ‘a’ sesiyle biten bazı isimler tekilleriyle karıştırılıyor. Örneğin criteria ya da media kelimeleri. Hatta ‘datum’ kelimesi o kadar nadir kullanılır ki çoğu insan ‘data’ kelimesinin tekil halini bilmiyor. Oysa veri anlamına gelen ismin tekil hali datum, çoğul hali ise data’dır. Başka bir değişim de yine kelime kökeninden kaynaklı olarak fungus kelimesinin fungi kelimesine dönüşmesinde gözlemlenir.
Her ne kadar düzensiz çoğulları yazmak sizi zorlasa da -s takısının yanlış olarak getirildiği kelimeleri duyduğunuzda hatayı fark edersiniz. Çocuk anlamına gelen child kelimesini ele alalım.Bu kelime düzensiz çoğul olan bir isimdir. child, çoğul hali children’dır. Ancak bunu yanlış bir şekilde childs diye duyarsanız cümledeki diğer yapılarla uyum sağlıyor mu diye bakarsınız. Çünkü yanlış kullanıldığında kulağınıza child’s şeklinde gelecektir ve bu da size çocuğun… ifadesiyle sahiplik anlamı verecektir. Dolayısıyla şüpheye kapıldığınızda sözlükten yazımını hemen kontrol edebilirsiniz.
3. Eş sesli kelimelerin oluşu
Yeni kelimelerle kelime dağarcığınızı genişletirken sözcüklerin yazılımlarını ve tanımlarını kolaylıkla öğreneceğinizi düşünüyorsunuz, ta ki sesteş kelimelerle yüzleşene dek… Bu kelimeler farklı yazılıp aynı okunuyorlar, anlamları da birbirinden tamamen farklı. Örnek olarak kuyruk anlamına gelen tail ile hikaye anlamına gelen tale kelimelerini verebiliriz.
Bir kaç örnek daha verelim:
merdiven anlamına gelen stair ve dik dik bakmak anlamına gelen stare,
çalmak anlamına gelen steal ve çelik anlamına gelen steel gibi.
Günlük hayatta sesteş kelimelerle çokça karşılarsınız. Bu kelimeleri kolayca karıştırabilirsiniz ve düzeltmeniz zaman alabilir. Ama asla pes etmek yok, bu kafa karışıklığını giderip sesteş kelimeleri doğru kullanmanızı sağlayacak şey, onları tamamen öğreninceye dek kullanmanız. Kullandıkça daha da iyiye gittiğinizi göreceksiniz.
4. Yazılışları aynı olup farklı anlamlara sahip olan kelimelerin oluşu
İngilizce öğrenirken karşılaşılan bir diğer zorluk da eşyazımlı sözcükler. Bu sözcükler aynı yazılıyor ancak farklı anlamlara geliyorlar; hatta kimi zaman bu kelimelerin telaffuzları da birbirinden farklı oluyor. Gelin birlikte birkaç eşyazımlı sözcük örneğine bakalım:
- sow (fiil) /soʊ/ : ekmek (tohum vb)
sow (isim) /saʊ/ : dişi domuz
- wind (isim) /wɪnd/ : yel
wind (fiil) /waɪnd/ : kıvrılmak
Yazılışları aynı olan ama anlamları farklı olan bu kelimelerin telaffuzlarının da farklı olduğunu gördünüz mü? Bu kelimeler, okunuşlarındaki farklılıklardan dolayı konuşma dilinde pek kafa karışıklığı yaratmıyor ama yazı dilinde kafa karıştırıcı olabiliyor. Yazı dilinde de bu kelimeleri doğru anlayabilmek için kelimenin geçtiği bağlamın dikkatli okunması sorunu çözecektir.
İngilizce, pek çok dilden doğmuş ve zamanla da çeşitli değişiklikler yaşamış olduğundan kuraldışı çok durumla karşılaşıyoruz. Anadili İngilizce olanlar bile yukarıda saydığımız maddelerde kafa karışıklığı yaşıyorlar. Neyse ki günümüzde pek çok İngilizce kaynağa ulaşmamız oldukça kolay. Bu düzensizlikleri öğrenip içselleştirmek elbette okuma yapmakla olacaktır. Ne kadar çok okuyup bağlamda görürseniz istisnai durumları da o kadar çabuk kavrarsınız. Aynı şekilde ne kadar çok dinlerseniz de kulağınız istisnai telaffuzları o kadar hızlı ayırt edecek ve öğrenecektir.
Bu yazımızda sizlerle İngilizce öğrenenlerin kafasını karıştıran 4 şeyden bahsettik. Bu ‘şey’lerin neden kafa karışıklığı yarattığını nedenler sunarak kafanızda bir mantığa bürüyüp içseleştirmenizi sağlamak istedik. Ve bu durumlarla nasıl baş edebileceğinize dair de ipuçları paylaştık. Umarız ki İngilizce öğrenme yolculuğunuza ufak da katkımız olmuştur. Sağlıklı ve bol İngilizceli günler diliyoruz.
