Her ne kadar İsa peygamberin doğum tarihini net bilmesek de, tarih hesaplamalarında İsa peygamberin doğduğu günün Milat olarak kabul edildiğini biliyoruz. Peki, Milattan önce ve milattan sonra dediğimiz dönemleri İngilizce nasıl ifade ederiz? İngilizce milattan önce ve milattan sonra ne demek? Bu yazımızda bu ifadelere ve bu ifadelerin kısaltmalarına bakacağız.

BC ve AD

İngilizce tarihi metinlerde sıklıkla BC ve AD kısaltmalarına rastlarız. BC İngilizce, “before Christ” şeklindedir ve “İsa’dan önce” anlamına gelir. Dolayısıyla, BC için Milattan Önce yani MÖ diyebiliriz.

AD kısaltması ise Latincedir. Açılımı da “Anno Domini” yani “Efendimizin yılında” şeklindedir. Dolayısıyla, AD için Milattan Sonra yani MS diyebiliriz.

O halde İngilizce Milattan önce= BC,

İngilizce Milattan Sonra= AD şeklinde karşımıza çıkar.

Bununla birlikte şuraya dikkat edelim:

İngilizce milattan önce kısaltması olan BC ifadesini bahsetmek istediğimiz tarihi ifadeden sonra kullanmalıyız. Hemen örnekleyelim:

  • Hannibal defeated the Romans in 216 BC. / Hannibal, MÖ 216’da Romalıları yendi.
  • The statue has been dated as 5th century BC. / Heykel MÖ 5. yy’a tarihlendirilmiştir.

Fakat, İngilizce milattan sonra kısaltması olan AD ifadesinde ise durum farklı. Tarih olarak bir yıl vereceksek bu durumda AD, belirtmek istediğimiz yıldan önce gelir. Ancak AD kısaltması ile kullanmak istediğimiz tarihi, yüzyıl şeklinde ifade edeceksek, bu durumda kısaltma yüzyıl ifadesinden sonra gelmelidir:

  • The Roman empire ended in AD 476. / Roma imparatorluğu MS 476’da sona erdi.
  • Buddhism originated in India and came to China in the first century A.D. / Budizm Hindistan’da ortaya çıktı ve MS birinci yüzyılda Çin’e geldi.
  • The basilica, completed in A.D. 329, was 391 feet long and 208 feet wide. / MS 329’da tamamlanan bazilika, 391 fit uzunluğunda ve 208 fit genişliğindeydi.
  • Finally, he presided over the Council of Nicaea in A.D. 325. / Sonunda, MS 325’te İznik Konsili’ne başkanlık etti.

Artık İngilizce milattan önce için BC, milattan sonra için ise AD kısaltmalarını kullandığımızı biliyorsunuz. O halde, şimdi BCE ve CE kısaltmalarına bakabiliriz.

BCE ve CE

CE kısaltmasının açılımı “common era / current era” şeklindedir. Burada Common Era Ortak Çağ, Current Era Geçerli Çağ anlamına gelir. Dolayısıyla, CE için Türkçedeki milattan sonra, MS diyeceğiz.

BCE kısaltmasının açılımı ise, “before common era / before current era” şeklindedir. Bu da ortak çağdan önce, geçerli çağdan önce anlamındadır. Diğer bir deyişle BCE kısaltması, Türkçedeki MÖ ifadesini karşılar.

Milattan önce ve sonra ifadelerini karşılayan İngilizce BCE ve CE kısaltmaları, 1700’lü yılların başından bu yana kullanılıyor. Buna karşın milattan önce ve sonra ifadelerini karşılayan BC, AD kısaltmalarının tarihi daha öncesine dayanıyor.

Yahudi akademisyenler BCE ve CE kısaltmalarını yüzyıldan fazla süredir kullanıyor. Ancak BCE ve CE kısaltmaları daha çok 20. yüzyılın sonlarına doğru yaygın hale geldi. BCE, CE kısaltmaları başta bilim ve akademi olmak üzere birçok alanda BC / AD kısaltmalarının yerini aldı.

Özetle, BC/ AD ve BCE/ CE ifadelerinin (sırasıyla)Türkçedeki milattan önce ve milattan sonra’ya geldiğini söyleyebiliriz. BCE ve CE kısaltmalarını daha çok bilimsel ve akademik içeriklerde görüyoruz. BC/ AD kısaltmasının yerine BCE/ CE kısaltmalarının tercih edilmesinin sebeplerinden biri, bu ifadelerin dini tarafsızlığıdır. Tüm dünyaya mal olmuş bir takvim söz konusu olduğu için dini olarak da tarafsız olmasının daha uygun olduğu düşünülüyor. Bununla birlikte, BC/ AD terimlerinin temelde hatalı olduğu görüşünde olanlar var. Bunun sebebi, İsa peygamberin doğum tarihi. Şöyle ki, İsa peygamberin doğum tarihi yanlış hesaplanmış. Bu sebeple de milat başlangıcı yanlış olarak karşımıza çıkıyor. Bunun sonucu olarak da peygamberin doğumunun milattan sonra 1 yılından en az iki yıl önce gerçekleştiği kabul ediliyor.

Buna karşın, BCE/ CE kısaltmalarında bir döneme atıfta bulunulduğu ve tam bir yıla gönderme yapılmadığı için yanlışlık da ortadan kalkıyor.

Özetle, akademik dilde BCE/ CE kısaltmaları benimsenmiş. Özellikle ilahiyat, eğitim ve tarih alanlarında BCE/ CE kullanımı yaygın olarak karşımıza çıkıyor.

Şuraya dikkat edelim:

MÖ anlamına gelen BCE kısaltması da MS anlamına gelen CE kısaltması da yıldan sonra gelir:

  • Pottery was in use by around 5500 BCE. / Toprak kaplar MÖ 5500 civarında kullanımdaydı.
  • Around 10 CE, the Roman army occupied the northern part of Western Hungary, which they called Pannonia. / MS 10 civarında, Roma ordusu Batı Macaristan’ın Pannonia adını verdikleri kuzey bölümünü işgal etti.

İngilizce milattan önce ve milattan sonra ne demek sorusunu yanıtlamaya çalıştığımız yazımız bu şekildeydi. Artık İngilizce milattan önce ve milattan sonra kısaltmalarını bildiğinizi umuyoruz. Sağlıklı ve bol İngilizceli günler dileriz. 🍀