Korona Salgınıyla Alakalı Kısıtlama Kelimeleri

Daha önceki bir yazımızda Mustafa Hoca Korona’yla alakalı bir sözlük hazırlamıştı. Orada daha çok tıbbi terimler vardı. Bense bu yazımda biraz işin sosyal yönüyle alakalı kelimelerden bahsetmek istiyorum. Bu kelimeleri bilmek İngilizce haber okurken işinizi kolaylaştıracak. Çünkü bu aralar haberlerin büyük bir bölümünü bunlar oluşturuyor ve bir süre de öyle olacak gibi görünüyor.

Hadi gelin birlikte lockdown, curfew, isolation, quarantine ve social distancing kelimelerinin aralarındaki farklara bakalım.

Social Distancing

Türkçeye sosyal mesafe olarak geçen bu ifade sosyal etkileşimi, buluşma, toplanmayı azaltmak, kısaca insanların birbirinden uzak durması anlamına geliyor. Sosyal mesafeyi sağlamak adına alınan önlemlerden bazıları, insanların en kalabalık olduğu yerler olan okul, ibadethane, avm gibi yerlerin kapatılması, imkanı olan kurumların evden çalışmaya geçmesi ve market, pazar, banka, eczane gibi zorunlu gidilen yerlerde önümüzdeki kişiyle aramızda 1.5 metre mesafe bırakmaktır.

Sosyal mesafe bir isimdir ve başına genelde “korumak” fiilini alır. Bu da İngilizcede “to maintain social distance” olarak kullanılır.

Finlandiya’da virüs yokken de social distancing yapıyorlarmış.

İşte social distancing için örnek cümlelerimiz:

Social distancing measures were enacted in Mexico where the pandemic affected different geographical areas of the country during three distinct waves.

Public health and other responsible authorities have action plans which may request or require social distancing actions, depending on the severity of the outbreak.

Quarantine

Karantina, sağlık vs gibi acil bir durum olmadıkça evden çıkmamaktır. Hatta bazen odandan bile çıkmamaktır. Örneğin yurtdışından gelenlere 14 gün boyunca kendilerini evde karantinaya almaları tavsiye edildi. Ayrı bir odada, diğer aile üyeleriyle bile minimum etkileşimle sürenin dolmasını beklerler. Hastalığın görüldüğü ülkelerden gelenler ise KYK yurtlarında zorunlu karantinaya alındılar 14 gün boyunca. Bir de herkesin kendi OHAL’ini ilan ettiği gönüllü karantina ifadesi var. Bu durumda kişi sağlıklıdır, istese dışarı çıkabilir ama hastalığın yayılmasını önlemek adına bilinçli olarak evde kalmayı tercih eder. İngilizcede buna self-quarantine deniliyor.

İşte quarantine için örnek cümlelerimiz:

Wild birds don’t stop for quarantine controls, and they don’t recognize borders.
They had to quarantine me for a week from my family so my count would normalize.

Isolation

Türkçeye izolasyon, ayırma, tecrit olarak çevirebiliriz. Karantinadan farkı sağlık görevlilerinin kararıyla semptom gösteren kişilere uygulanmasıdır. İzolasyondaki kişiler çoğunlukla bir sağlık kurumunda tek kişilik odada kalırlar ve düzenli olarak belirtileri takip edilir. Odasına giren sağlık görevlileri baştan aşağı korumalı kıyafet giyer ve odadan çıktıktan sonra bunları imkan varsa dezenfekte eder, dezenfekteye uygun değilse imha ederler.

İşte isolation için örnek cümlelerimiz:

Whitley, who had a current rabies vaccination, is in home isolation for 45 days.
They’ve allowed sick students to go home or rest in an isolation area on campus.

Curfew

Sokağa çıkma yasağı anlamına gelir. Belirli saatleri veya belli bir süreyi kapsayabilir. Türkiye’de korona ile ilgili ilk sokağa çıkma yasağı 2 günlüktü mesela. Ayrıca belli bir kesimi de kapsayabilir. Yine Türkiye’den örnek verecek olursak 20 yaş altı ve 65 yaş üstüne olduğu gibi.

İşte curfew için örnek cümlelerimiz:

Security forces battled some of the protesters, who defied a curfew to be there.
Iraqi authorities say a citywide curfew in Baghdad is to be lifted early Monday.

Lockdown

Lockdown da Curfew’e benziyor ama bu daha çok bir acil durum protokolüyle olduğun yerde kalma durumudur. Bir binaya uygulanabilir ve oradan kimse çıkamaz, aynı şekilde bir köye, ilçeye veya ile de uygulanabilir.

İşte lockdown için örnek cümlelerimiz: